پلی وینیل کلراید (PVC) یا وینیل، نوعی ترموپلاستیک بسیار پرکاربرد است که در حال حاضر یکی از ارزشمندترین محصولات صنعت پتروشیمی به شمار می‌رود، این ماده از پلیمریزاسیون وینیل کلرید به دست می‌آید و به دو دسته کلی سخت و انعطاف‌پذیر تقسیم می‌شود، به دلیل مقاومت و جنس با کیفیت در صنعت ساختمان سازی بسیار مورد مصرف قرار می گیرد از قرنیز و دیوار پوش ها تا در و پنجره تماماً از جنس پی وی سی هستند و عمر طولانی نسبت به سایر متریال ساختمان سازی دارند در ادامه در مورد این که پی وی سی چیست | کاربرد پی وی سی و مزایای آن توضیح خواهیم داد.
پی وی سی چیست و انواع آن
پی وی سی یک نوع ترموپلاستیک است و به دو دسته انعطاف پذیر و غیر انعطاف پذیر تقسیم می شود.
پی وی سی سخت (UPVC): این نوع PVC سخت و شکننده است و در تولید لوله، پروفیل، در و پنجره و … کاربرد دارد.
پی وی سی نرم: این نوع PVC انعطاف‌پذیر است و در تولید کفپوش، دیوارپوش، لوله‌های خرطومی، پوشش کابل و … کاربرد دارد.
تولید پی وی سی چگونه است؟
تولید پی وی سی شامل چند مرحله اصلی است که به طور خلاصه در زیر توضیح داده شده است:
1.تولید مونومر وینیل کلرید (VCM):
ماده اولیه برای تولید PVC، اتیلن و کلر است.
اتیلن از طریق فرآیندهای پتروشیمی مانند کراکینگ نفتا یا گاز طبیعی به دست می‌آید.
کلر نیز از طریق الکترولیز نمک طعام تولید می‌شود.
اتیلن و کلر با هم در یک راکتور تحت واکنش شیمیایی قرار می‌گیرند و EDC (اتیلن دی کلرید) تولید می‌کنند.
EDC در نهایت تحت فرآیند کراکینگ حرارتی به VCM (وینیل کلرید) تبدیل می‌شود.
2.پلیمریزاسیون VCM:
VCM در یک راکتور پلیمریزاسیون تحت شرایط خاص (فشار، دما و …) قرار می‌گیرد و به مولکول‌های بزرگ PVC تبدیل می‌شود.
دو روش اصلی برای پلیمریزاسیون VCM وجود دارد: پلیمریزاسیون سوسپانسیونی و پلیمریزاسیون امولسیونی.
در پلیمریزاسیون سوسپانسیونی، VCM به صورت ذرات ریز در آب معلق می‌شود و سپس پلیمریزه می‌شود.
در پلیمریزاسیون امولسیونی، VCM با استفاده از مواد امولسیون‌کننده به ذرات ریزتر تبدیل می‌شود و سپس پلیمریزه می‌شود.
3.جداسازی و خشک کردن PVC:
پس از پلیمریزاسیون، PVC از مخلوط واکنش جدا می‌شود و شسته و خشک می‌شود.
اندازه ذرات PVC با استفاده از روش‌های مختلفی مانند غربالگری یا جداسازی سیکلونی کنترل می‌شود.
4.افزودنی ها:
برای بهبود خواص PVC، مواد افزودنی مختلفی مانند پلاستیسیزرها، تثبیت کننده ها، روان کننده ها، رنگدانه ها و … به آن اضافه می شود.
نوع و مقدار افزودنی ها بستگی به کاربرد نهایی PVC دارد.
5.کامپاندینگ:
PVC به همراه افزودنی ها به طور کامل مخلوط می شوند تا یک ترکیب همگن به نام کامپاند ایجاد شود.
6.فرآوری:
کامپاند PVC به روش های مختلفی مانند اکستروژن، قالب گیری تزریقی، دمش و … فرآوری می شود و به محصولات نهایی مانند لوله، پروفیل، ورق، فیلم و … تبدیل می شود.
پی وی سی سخت (UPVC): این نوع PVC سخت و شکننده است و در تولید لوله، پروفیل، در و پنجره و … کاربرد دارد.
پی وی سی نرم: این نوع PVC انعطاف‌پذیر است و در تولید کفپوش، دیوارپوش، لوله‌های خرطومی، پوشش کابل و … کاربرد داردماده به دو دسته کلی سخت و انعطاف‌پذیر تقسیم می‌شود.
ویژگی‌های پی وی سی:
مقاومت بالا: PVC در برابر ضربه، آب، هوا، مواد شیمیایی و محیط‌های خورنده بسیار مقاوم است.
قیمت مناسب: PVC یکی از ارزان‌ترین انواع پلاستیک است.
قابلیت فرآوری آسان: PVC به راحتی قابل شکل‌دهی و فرآوری است و می‌توان آن را به روش‌های مختلفی مانند اکستروژن، قالب‌گیری و دمیدن تولید کرد.
عمر طولانی: محصولات PVC عمر طولانی دارند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمی دارند.
قابلیت بازیافت: PVC قابل بازیافت است و می‌توان از آن برای تولید محصولات جدید استفاده کرد.
مزایای پی وی سی:
مقرون به صرفه: PVC یکی از ارزان‌ترین انواع پلاستیک است.
مقاوم: PVC در برابر ضربه، آب، هوا، مواد شیمیایی و محیط‌های خورنده بسیار مقاوم است.
قابل انعطاف: PVC را می‌توان به راحتی شکل داد و فرآوری کرد.
بادوام: محصولات PVC عمر طولانی دارند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمی دارند.
قابل بازیافت: PVC قابل بازیافت است و می‌توان از آن برای تولید محصولات جدید استفاده کرد.
کاربرد های PVC:
ساختمان و سازه:
لوله و اتصالات: PVC به دلیل مقاومت بالا در برابر آب، مواد شیمیایی و خوردگی، ماده‌ای ایده‌آل برای تولید لوله‌های آب آشامیدنی، فاضلاب، زهکشی و صنعتی است. همچنین از لوله‌های PVC در سیستم‌های تهویه مطبوع و آبرسانی نیز استفاده می‌شود.
پروفیل: پروفیل‌های PVC در تولید درب و پنجره، کرکره، س iding، گچبری، قرنیز و … کاربرد دارند.
ورق: ورق‌های PVC برای پوشش دیوار و سقف، کفپوش، ساخت کابینت و … استفاده می‌شوند.
لوازم منزل:
کفپوش: کفپوش‌های PVC به دلیل مقاومت بالا در برابر آب، خراشیدگی و ضربه، عمر طولانی و قیمت مناسب، یکی از محبوب‌ترین انواع کفپوش‌ها به شمار می‌روند.
دیوارپوش: دیوارپوش‌های PVC ضد آب، قابل شستشو و نصب آسانی دارند و برای پوشش دیوارهای آشپزخانه، حمام و … مناسب هستند.
پنجره: پنجره‌های PVC عایق حرارت و صدا هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمی دارند.
درب: درب‌های PVC ضد آب، مقاوم در برابر ضربه و حشرات هستند و برای درب‌های ورودی، داخلی و … مناسب هستند.
لوله‌های خرطومی: لوله‌های خرطومی PVC برای انتقال آب، هوا و مواد دیگر در مصارف خانگی و صنعتی استفاده می‌شوند.
صنعت:
لوله و اتصالات: لوله‌های PVC در صنایع مختلف مانند صنعت شیمیایی، غذایی، دارویی، نساجی و … برای انتقال سیالات مختلف استفاده می‌شوند.
پوشش کابل: از PVC برای عایق و پوشش کابل‌های برق، کابل‌های مخابراتی و … استفاده می‌شود.
قطعات خودرو: از PVC در تولید قطعات داخلی و خارجی خودرو مانند روکش صندلی، داشبورد، لوله‌های سوخت و … استفاده می‌شود.
بسته‌بندی: از PVC برای تولید بطری، ظروف، فیلم و … استفاده می‌شود.
لوازم ورزشی: از PVC در تولید توپ، طناب و … استفاده می‌شود.
پوشاک: از PVC در تولید لباس‌های بارانی، چکمه و … استفاده می‌شود.
اسباب‌بازی: از PVC در تولید انواع اسباب‌بازی استفاده می‌شود.
نتیجه گیری:
در صنعت ساختمان سازی امروزه متریال های متنوع و با قابلیت بالا استفاده می شود که یکی از آن ها پی وی سی می باشد که در لوله، پروفیل، در و پنجره، دیوار پوش، سقف، سیم های مخابراتی، کابل و… به کار می رود بنابراین سعی کردیم در این مقاله به صورت کامل در مورد این که پی وی سی چیست | کاربرد آن در ساختمان و مزایای دیگر آن توضیح دهیم.
